Tematska ruta: Kulturnog nasleđa

Naziv atrakcije: Vratnjanske kapije

Lokacija: Vratna, Opština Negotin, Borski okrug, R.Srbija. Vratnjanske kapije se nalaze na jugoistočnom ogranku planine Miroč, zapadno od naselja Vratna, na 38. kilometru od Negotina u Borskom okrugu.  U istoimenom kompleksu nalazi se lovište ‘’Vratna’’ i manastir Vratna. Najznačajniji deo je pod zaštitom države i

predstavlja zaštićeno područje od nacionalnog interesa I kategorije. Zaštićeno područje Spomenik prirode”Prerasti u kanjonu Vratne” se prostire na oko 145ha. Ovim područjem upravlja JP”Srbijašume” Beograd, Šumska uprava Negotin

Opis: U blizini manastira Vratna,   nalaze se ogromna kamena vrata – kapije koje je priroda načinila bez dleta ili čekića. Prva kapija se zove “VELIKA PRERAST”, druga “MALA PRERAST” i treća “SUVA PRERAST”. Celokupni kompleks “VRATNA” – selo, manastir i kamene kapije okruženi su rekama i šumama i jedna je od najatraktivnijih turističkih destinacija Negotina. Ovi ” kameni dragulji ” su udaljeni samo 38 km od Negotina.

Reka Vratna je pritoka Slatinske reke koja se uliva u  Dunav, nalazi se u severoistočnoj Srbiji. Zbog specifičnih geoloških karakteristika njenog slivnika, u karbonatnim stenama formirana je složena dolina s klisura i kanjona.

U  kanjonu Vratne postoje tri velika prirodna kamena mosta različitog porekla. Ovi prirodni kameni mostovi su jedinstveni fenomen kao jedna od faza evolucije tunelske pećine rečnog meandra.

Prirodni kameni most Suva Prerast formiran je na mestu gde Vratna tone ispred krečnjačkog grebena u obrađenom meandru. To je impozantni prirodni kameni most, visine 20 m, širine 15 m, sa širinom od 34 m

Na tri kilometra nizvodno od Suve Prerast nalazi se sledeći prirodni kameni most, Velika Prerast, kao preostali dio bivšeg pećinskog luka. Ima otvor u obliku tunela, dužine 45 m, visine 26 m i širine 23 do 33 m. Na zidovima i plafonu ovog prirodnog kamenog mosta postoje brojni otvori pećinskih kanala.

Mala prerast se nalazi na samo 100 metara nizvodno od Velikog Prerasta, na samom kraju kanjonskog dela doline. Prostrana i široka dolina Vratne, sa manastirskim kompleksom, prostire se iznad kanjona. Na najužem delu izlaza, oko 200 m uzvodno od manastira Vratna, diže se vitki luk ovog prirodnog kamena mosta, visine 34 m, širine 33 m i debljine 15 m.

Ovi izuzetno atraktivni prirodni kameni mostovi i cela dolina reke Vratne formirani su zahvaljujući procesima potapanja lokalnih reka i drobljenja plafona nekog starog tunela kroz koje je Vratna jednom tekla, što predstavlja izuzetan primer fluvijalnog i Karastični procesi su izolovani delovi krečnjaka.

U blizini trećih kapija otkrivene su tri do sada neistražene pećine. Reč je o “pravim draguljima prirode”. Detaljna istraživanja ovih pećina tek predstoje, ali utvrđeno je, kažu speleolozi, da je pećina najbliža trećoj kapiji dugačka oko 400 metara, druga je nešto kraća ali atraktivnija, jer u sebi skriva malo jezero neobične lepote. Treća pećina je izuzetno velika i komplikovana, isprepletana brojnim hodnicima i tunelima.

Legende/ Priče/ Impresije/ Preporuke: Prema narodnom predanju ova prirodna vrata, toliko su očarala, svetom zasićenog, kaluđera Nikanora, da se on u vreme despota Stefana nastanio u jednoj teško pristupačnoj pećini, molio bogu i godinama postio, da bi daleko od svih ljudi i umro tamo kao svetac.

Uslovi: do manastira Vratna  se može stići pešačenjem, biciklama ili autom, a do samih Vratnjanskih kapija  pešačkim stazama.

Informacije i kontakt:

Turistička organizacija opštine Negotin

Tel: 019/547 555, e-mail:toonegotin@gmail.com, www.toon.org.rs

JP “Srbijašume” Beograd-Šumsko gazdinstvo “Timočke šume” Boljevac – Šumska uprava Negotin

Telefon Šumske uprave Negotin

+381 19 548 088

Manastir Vratna

Tel: +381 19 558 127

Radno vreme: Ulazak u zaštićeno područje je zabranjeno bez prijave upravljaču

Cena ulaznica: Posetu zaštićenom području upravljač naplaćuje 100 din/dan po posetiocu, odnosno 50 din/dan za decu 8-18 god

Blizina drugih tematskih turističkih ruta: Na 38 kilometara od  Vratnjanskih kapija, u Negotinu, nalaze se: centralna zgrada Muzeja Krajine, Rodna kuća Stevana Mokranjca, Muzej Hajduk Veljka, Stara crkva Rođenja Presvete Bogorodice, crkva Svete Trojice, barutana (jedini ostatak utvrđenja Baba Finka), nedaleko od grada je manastir Bukovo, na 25 km udaljenosti od Negotina nalazi se arheološki lokalitet Vrelo-Šarkamen, na oko 20 km od grada su Rajačke i Rogljevačke pivnice.

Druge korisne informacije: Područje opštine Negotin povezano je čitavim spektrom saobraćajnih niti i sa Dunavom i sa Koridorom 10 i sa međunarodnim prelazima prema Rumuniji, odnosno Bugarskoj.

Sa Đerdapskom magistralom područje je povezano regionalnim putevima: Negotin-Donji Milanovac i Negotin-Kladovo. Mreža i kvalitet lokalnih puteva na području opštine Negotin je na zadovoljavajućem nivou.

Do Negotina se iz Beograda može doći međunarodnim putem E 75 preko Paraćina (300 km). Preko Smedereva, Požarevca i Majdanpeka (290 km), ili Dunavskom magistralom, preko Donjeg Milanovca (250 km). Od Niša je udaljen 150 km, Zaječara 57, najbližeg grada u Bugarskoj Vidina 55, a od najbližeg grada u Rumuniji, Turnu Severina 80 kilometara.

GPS koordinate 44.383247, 22.337150